လါမ့ၤ ၃၁ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သး
ဖဲလါမ့ၤ ၃၀ သီတုၤ ၃၁ သီ, ၂၀၂၂ အနံၤ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ ဒီး ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢ တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ဒီး ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိး ဘၣ်ထွဲဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်မူး, တၢ်တီတၢ်တြၢ် ဒီး တၢ်ဒီသဒၢဖိသၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤ မၤအီၤဖဲ ကီၢ်ဆၢတၢ်လီၢ်တတီၤ ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ပညိၣ် မ့ၢ်ဒ်သိး တၢ်ကမၤဆူၣ်ထီၣ်, မၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢဖိသၣ် ဒီး မၤစၢၤပှၤလၢ အတူၢ်ဘၣ် သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး တဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်တီတၢ်တြၢ် ဒီး တၢ်ကဟုကယၥ် ဒ်အကြၢးကၢကီၣ်အသိး န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ ကညီတၢ်ကရၢကရိ ဒီး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဝဲၤကျိၤဘၣ်ထွဲ ခဲလၢၥ် ၁၁ ဖုခၢၣ်စးခဲလၢၥ် ၂၀ ဂၤဃၣ်ဃၣ် ဟဲထီၣ်တၢၣ်ပီၣ်တၢၣ်ပီသကိး ဒီး ဟ့ၣ်ထီၣ်သကိးအတၢ်ထံၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအတၢ်ကရၢကရိဒၣ်ဝဲစုၥ်စုၥ် လဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ် န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်သူလ့ၤဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်တြီဆၢဒီသဒၢ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး သုတကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်, တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး မ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် တၢ်ကဘၣ်တၢၣ်အီၤအကျိၤအကျဲ အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီး သဲစးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအံၤ အိၣ်ကွဲးအသးဒ်လဲၣ် အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်လီၤဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အဂံၢ်စၢ်ဒံးဝဲအဃိ လီၢ်ကဝီၤတနီၤ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢအအိၣ်ထီၣ်တဖၣ် တၢ်ကြၢးပၥ်ဖျါထီၣ်အီၤ ချုးဆၢချုးကတီၢ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်တပၥ်ဖျါထီၣ်အီၤဘၣ် ဒီး တနီၤလီၤဘံၣ်လီၤဘၢကွံၥ်ဝဲအဃိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်တီတၢ်တြၢ် ဒ်အကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အသိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ တၢ်လီၢ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သး ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဝဲဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ အကလုၥ်ကလုၥ်အဃိ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢအကဲထီၣ်တဖၣ် ကီခဲဒိၣ်မးလၢ တၢ်ကဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်ဝီ န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ လၢဟံးမူဒါဘၣ်ထွဲ တၢ်မူးတၢ်ရၢ်, တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဒ်သိးသဲစးတၢ်ဒိၣ်စိ ကအိၣ်အဂီၢ် အလီၢ်အိၣ်ဒံးလၢ ကဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိမၤဒိး ဒီး မၤလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ် ဒ်သဲးစးတၢ်ကွဲးလီၤပၥ် တၢ်အကျိၤအကျဲ အိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီး တၢ်ဂံၢ်ဆံးဘါစၢ် အိၣ်ဝဲအကလုၥ်ကလုၥ် ဘၣ်ဆၣ် ကညီဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ဂုၥ်ကျဲးစၢးဃုကျဲ, ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ ဒ်သိးတၢ်မၤအကျိၤအကျဲ, ဖီလ်စံၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ် ဒီး တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤဖျါထီၣ်အီၤ ကသ့ ဒီး ကကဲထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢ လၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤအပူၤ ကညီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤသဲစးဝဲၤလီၢ် (KLAC) တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ဒီး ရဲၣ်ကျဲၤစ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ် ဒီး ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးလၢ ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢထံဖိကီၢ်ဖိ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဝဲ ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး လၢအဘၣ်ထွဲဒီး သဲစးတၢ်ဒိၣ်စိအဂီၢ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးတဖၣ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအီၤဝံၤ တၢ်ကပၥ်ဖျါထီၣ်ဆူ ခိၣ်နၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးတၢ်ကဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်ဝီ ဒ်အလီၢ်အိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဒ်အံၤ တၢ်မၤတ့ၢ်အီၤလၢအပူၤကွံၥ် ၂၀၁၉-၂၀၂၀ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ လံၤလံၤလံဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိတၢ်စူးတၢ်ဆါ ဒီး ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤအဃိ တၢ်မၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တန့ၢ် ဒ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်အသိး ဘၣ်ဆၣ် တၢ်စးထီၣ်ကဒါက့ၤအီၤခဲအံၤတဘျီ ဒီး တၢ်ကဆဲးမၤဒံးအီၤ ဆူမဲၥ်ညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.