တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီကလုၥ် ဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ်
ဖဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လီၢ်ခၢၣ်သး ခီကရဲး ၁၅ ဘျီတဘျီ ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဃုထၢထီၣ်ပၥ်လီၤ ကမံးတံၥ်တဖု လၢအပၣ်ဃုၥ်ဒီး ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၇ ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီၣ်နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ကမံးတံၥ်အံၤ အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ကဂုၥ်ကျဲးစၢး ဂဲၤလိၥ်လၢ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကရူၢ်ကရၢတဖၣ် ကအိၣ်ဒီး ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ် တမံၤဃီ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီကလုၥ်ဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ်အံၤ မၤဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (၁) တဘျီဖဲ လါမ့ၤ ၂၈ သီ ၂၀၁၃ နံၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်ဖၣ်အၣ်, ထိၣ်ကီးကိ တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ်, DKBA ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ်, KNU-KNLA/PC ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ်, Haung Tharaw တၢ်မုၥ်တၢ်ခုၣ် ကရူၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ်, P'doh Aung San ကရူၢ်ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ် ဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကမံးတံၥ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဒီး ခိၣ်နၢ်ခဲလၢၥ် ပၣ်ဃုၥ်ဝဲ ၁၇ ဂၤလၢ ကမံးတံၥ်အံၤ အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤလၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီၣ်နံၣ်, KNU/KNLA-PC ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ စီၤယ့ၤနူၣ်, သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢသုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၣ်, DKBA ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ စီၤကၠီၣ်သဲၣ်, KPF ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ဖါသဒါ ဒီး Phayagyigone Peace ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၂ ဂၤလၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ ပဒိၣ်စီၤမၠ့ၣ်သါ န့ၣ်လီၤ.
KNLA သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီၣ်နံၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ခဲလၢၥ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကညီကလုၥ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီး သူၣ်ထီၣ်တၢ်နၥ်န့ၢ်လိၥ်သးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ် အလံၥ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ၂ ဘျီတဘျီ
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ် လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ KNLA သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီၣ်နံၣ် အံၤကိးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ခံဘျီတဘျီ ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၃ သီ ၂၀၁၃ နံၣ်ဖဲ ရွ့ၣ်ကိၣ်ကိၤမၠဲၤ တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ၃ လါတဘျီ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်ဃၥ်အီၤဒီး တၢ်တဲသကိးဘၣ်ဃး တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးဒီး ကညီကလုၥ် ဖီၣ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ်အံၤ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်သကိးဝဲဒၣ်လၢ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ကရၢတဖၣ် ကအိၣ်က့ၤဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကမံးတံၥ်အံၤ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်သကိးဝဲဒၣ်လၢ ကသူၣ်ထီၣ် တၢ်ရ့လိၥ်ဝဲၤဒၢးတဖျၢၣ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် ကဲထီၣ်အလီၢ် (ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကဒဲကဒဲ အဘၢၣ်စၢၤ) တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤ န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်ရ့လိၥ်ဝဲၤဒၢးအံၤအဂီၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကဟံးမူဒါလၢ တၢ်ကွဲးပၥ်လီၤမူဒါတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ကမံးတံၥ်တဖၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ကမံးတံၥ်အံၤ တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးစ့ၢ်ကီး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီး တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ အအိၣ်လၢ ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒီး အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်သကိးဝဲလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤလီၤမၢ်ကွံၥ် တၢ်မူၤတၢ်ဘှီး ကမံးတံၥ်တဖု ဖဲတၢ်မ့ၢ်ကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ၄ ဘျီတဘျီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလီၤမၢ်ကွံၥ် တၢ်မူၤတၢ်ဘှီး ကမံးတံၥ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒီး ကဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢ ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး ရၤလီၤလံၥ်စိၥ်စုလၢ အတဲနၢၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်မူးတၢ်ဘှီးအဂ့ၢ်တဖၣ် လၢကညီကမျၢၢ်အိၣ်အလီၢ် န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခိၣ်နၢ် ၁၁ ဂၤ, KNU/KNLA-PC ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ, KPF ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၄ ဂၤ, Payagone Peace ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၃ ဂၤ, BGF ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၁၇ ဂၤ, Thandaung Special Area ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၂ ဂၤ ဒီး Thandaung North ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ၁ ဂၤ ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးခဲလၢၥ် ၄၁ ဂၤ ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ် ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီးဆူ ကမျၢၢ်အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤ
တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီကလုၥ် ဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ်အံၤ တီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီး ရဲၣ်ကျဲၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ထံၣ်လိၥ်တၢၣ်ပီၣ်သကိး ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီးဆူ ကမျၢၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အမူးတခါ ဖဲလါမ့ၤ ၂၁ သီတုၤ ၂၈ သီ ၂၀၁၄ နံၣ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တၢ်စးထီၣ်မၤအီၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၁ သီ ဖဲထိၣ်ကီးကိ KNU/KNLA-PC လီၢ်ခၢၣ်သး, လါမ့ၤ ၂၃ သီ ကၣ်စိသဝီ, လါမ့ၤ ၂၅ သီ ကဝါခံသဝီ, လါမ့ၤ ၂၆ သီ လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ကမီဟံသဝီ ဒီး လါမ့ၤ ၂၈ သီ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, ဝီၢ်တမိးသဝီ န့ၣ်လီၤ. KNU, DKBA, KNU/KNLA-PC ဒီး BGF ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးတဖၣ် ပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ အပူၤန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ် ကမံးတံၥ်ခိၣ် လၢအမ့ၢ် ကညီတၢ်တူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤကၠီၣ်နံၣ် တီခိၣ်ရိၣ်မဲဝဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး ဒ်အမ့ၢ် ပဒိၣ်စီၤရွ့ၣ်မီ, ပဒိၣ်စီၤအီၣ်မီၣ်အ့, ပဒိၣ်စီၤအါတိ, သုးခိၣ်စီၤဖီဒိၣ်, ပဒိၣ်စီၤဘၤဒံၣ်ဖိ သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲထီၣ် ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလၢ KNU/KNLA-PC တကပၤစ့ၢ်ကီး သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ စီၤယ့ၤနူၣ် ဒီး သုးခိၣ်စီၤရွ့ၣ်ကၠီၣ်, BGF ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး သုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၣ် ဒီး စီၤကၠါအ့, DKBA ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စး သုးခိၣ်စီၤမီၣ်ကၠါ သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲထီၣ်ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ ကီတရံးကီၢ်ဆၣ်, လူပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီး ဖၣ်ပူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပၢၤကီၢ်သုးတဖၣ် ဒီး ဒူဖိသဝီဖိသ့ၣ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲထီၣ်ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်ဝဲဒၣ် စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်မၤလီၢ်မၢ်ကွံၥ် ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီး အမူးအဆၢကတီၢ် ခိၣ်နၢ်ခၢၣ်စးလၢ တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်က့ၤ ကညီကလုၥ် ဖီၣ်စုကဝဲၤ ကမံးတံၥ်တဖၣ် ကတိၤလီၤတၢ်ဒီး ရှဲပၠးဝဲ ဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီး ရၤလီၤအသးလၢ ကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီး လီၢ်ကဝီၤဖိတဖၣ် လၢကပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ကမံးတံၥ်အံၤ လၢတြီဆၢသကိးတၢ်မူၤတၢ်ဘှီးလၢ အရၤလီၤသးတဖၣ် အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်ဝဲဒၣ်လၢ ကဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီးဆူ ကမျၢၢ်အအိၣ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဟံးန့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်လၢ လီၢ်ကဝီၤဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ကညီတၢ်တူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးခိၣ်စီၤအါစဲးဖိ စံးဝဲဒၣ်လၢ ထံကီၢ်တဘ့ၣ် အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤသးလၢ သးစၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သးစၢ်တဖၣ် မ့ၢ်သူတၢ်မူၤတၢ်ဘှီးဒီး ထံကီၢ်အံၤ ကဟးဂုၤဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်တဖၣ် ကဘၣ်ပူၤဖျဲးဒီး တၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီး န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃး တၢ်မူၤတၢ်ဘှီးဆူ ကမျၢၢ်အိၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ မၤဂ့ၤထီၣ် ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤတဖၣ် အတၢ်ရ့လိၥ်သးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ ဆူကညီကမျၢၢ်တဖၣ် အအိၣ်လၢ ကညီဖီၣ်စုကဝဲၤတဖၣ် မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုၥ်တၢ်ခုၣ်လံန့ၣ် န့ၣ်လီၤ.