တၢ်ဒီသဒၢ ဖိသၣ်ခွဲးယၥ် တၢ်မၤလိ

ဖဲ ၂၀၁၉ နံၣ်လါယူၤအပူၤကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ(KDHW)တီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီးရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲတၢ်မၤလိဘၣ်ဃးတၢ်ဒီသဒၢ ဖိသၣ်ခွဲးယၥ်ဒီးဖိသၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢလၢဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအတၢ်ပၥ်ပနီၣ်ဘၣ်ဃးဖိသၣ်ခွဲးယၥ် (United Nation Convention on the Rights of Child UNCRC and Positive  Discipline PD) အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိဝဲအံၤအတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးတၢ်ကဒုးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲဒူသဝီဖိတဖၣ်လၢ တၢ်ဘျၢသဲစးဒီးဖိသၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်တဖၣ်ဒ်သိးမိၢ်ပၢ်တဖၣ်ကဒုးဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်အဖိ အိၣ်ဒီးတၢ်ပၥ်သးလၢအဂ့ၤလၢတၢ်အိၣ်မူခါ ဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤ ကျိၤသရၣ်စီၤကၠီၤအူဒီးသရၣ်မုၣ်နီၢ်သဲဖၠူ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိဘျီဝဲအံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤ လၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤလၢ အမ့ၢ်ဝဲဃီၣ်ထံခံသဝီဒီးပဲးလဲးနိၣ်သဝီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအဟဲထီၣ်တၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲဒူသဝီခိၣ်နၢ်ဒီးပှၤ ဒူဖိသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤဘၣ်တၢ်စးထီၣ် မၤအီၤဖဲလါယူၤ ၁ သီအနံၤဒီးဝံၤဝဲဒၣ်ဖဲလါယူၤ ၄ သီအနံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီတဖျၢၣ်တၢ်မၤဝဲ တၢ်သိၣ်လိလၢ  ၂ သီအတီၢ် ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်သူလ့ၤဟီၣ်ကဝီၤပူၤတၢ်မၤလိဒ်အံၤတၢ်တမၤတ့ၢ်အီၤလၢတၢ်လီၢ်နီတတီၤ နီတဘျီဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤမ့ၢ်ဝဲအဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိဒ်အံၤတဖၣ်လၢ်ခါဆူညါတၢ်မၤစၢၤမ့ၢ်အိၣ်ပမုၢ်လၢလၢပကမၤအါထီၣ်ဒံးလၢတၢ်လီၢ်အဂၤလၢတၢ်မၤနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဒူသဝီကမျၢၢ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤလိနၢ်ပၢၢ်သ့သးလၢအဘၣ်ဃးပှၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယၥ်ဒီးတၢ်ဘျၢသဲစးလၢကအိၣ် ဒီးအတၢ်ထံၣ်လၢကက့ၤထီၣ်ဝဲဒီးပထံၣ်လၢမ့ၢ်တၢ်လိၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်လၢပပှၤကလုၥ်ကမျၢၢ်အကျါလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ကညီ ဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.