တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် တြီဝဲ တၢ်ပၥ်လီၤတၢ်သမံသမိး (Covid-19) တၢ်ဆါတြဲၤလၢ အဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ရဲၣ်ကျဲၤမၤအီၤလၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်
လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၁ သီ ၂၀၂၀ နံၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ဟီၣ်ကဝီၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် တီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီး ပၥ်လီၤဝဲ တၢ်သမံသမိး (Covid-19) တၢ်ဆါအတြဲၤဖဲ ချၢၣ်ဃဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သမံသမိး (Covid-19) တၢ်ဆါတြဲၤလၢ တၢ်ပၥ်လီၤအီၤအံၤ ခီဖျိလီၢ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဃ့ထီၣ်အဃိ ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဆီလီၤပၥ်လီၤတြဲၤလၢ တၢ်သမံသမိး ပှၤဟးထီၣ်ဟးလီၤအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (စကခ-၈) စုတီၤဖီလၥ် သုးရ့ၣ် (ခမရ-၄၀၉) တဖၣ် ဟဲတြီဝဲဒၣ် ၂ ဘျီ ဃၥ်ဃၥ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁၈ သီ မုၢ်ထူၣ်ခါ ၁၂ နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် ကီၢ်ပယီၤသုး သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်တဂၤ ဟဲလီၤလၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ချၢၣ်ဃဲတၢ်သမံသမိး (Covid-19) တြဲၤအလီၢ် ဒီး ဃ့အခွဲးလၢ ကဒိန့ၢ်တၢ်ဂီၤ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တဟ့ၣ်အီၤအခွဲးဘၣ်ဒီး အဝဲတဲအါတဲဂီၢ်တၢ်ဝံၤ ဖဲ ၁၂း၃၀ နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် က့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤဆူ ချၢၣ်ဃဲ အသုးကလၢၤ န့ၣ်လီၤ. မၤကဒီးဖဲ ၁၉ သီ အနံၤစ့ၢ်ကီး ကီၢ်ပယီၤသုး (စကခ-၈) (ခမရ-၄၀၉) သုးဒ့ခိၣ် သုးခိၣ်စိ ကၠီၣ်သူၣ်ဟ့ ဒီး သုးဖိတဂၤ ဖဲဂီၤခီ ၁၀း၃၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် ဟဲလီၤဆူတၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါတြဲၤ စိၥ်ဃုၥ်စုကဝဲၤ ဒီး စံးဝဲလၢ "သုဆီလီၤတြဲၤအဝဲအံၤ တဖိးသဲစးဘၣ်. သုဆီလီၤတြဲၤအံၤ သုဟံးန့ၢ်တၢ်ပျဲလၢမတၤအအိၣ်လဲၣ်. သုမၤဒ်အံၤတသ့ဘၣ်" တဲအါတဲဂီၢ်တၢ်ဒ်န့ၣ်ဝံၤ ဖဲ ၁၁း၃၀ နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် က့ၤထီၣ်က့ၤဆူ အသုးကလၢၤ န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဒူသဝီကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ဃ့ထီၣ်အဖီခိၣ် တၢ်ဆီလီၤတၢ်သမံသမိးတြဲၤအံၤ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲမၤတံၥ်တၥ်ဝဲဒ်အံၤအဖီခိၣ် ဒ် ၂၀၀၈ တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အသိး တၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်လၢ ကလုၥ်ဒူၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ခါပတၥ်ဝဲဒီး မၤထီဒါဝဲတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်လၢ တၢ်ပၥ်လီၤဃၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် အတၢ်ဟဲမၤတံၥ်တၥ် တၢ်သမံသမိးတြဲၤအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် နဲၣ်ရွဲၣ် ပဒိၣ်စီၤစိမၠ့ၣ် စံးဝဲလၢ "ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပလဲၤဒၣ်ဒ် (NCA) တၢ်လဲၤကျဲအသိး" န့ၣ်လီၤ. ပဒိၣ်စီၤစိမၠ့ၣ် ရှဲပြးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ ပဆီလီၤတၢ်သမံသမိး (Covid-19) တြဲၤအံၤ မ့ၢ်အဘၣ်လိၥ်ဖိဒ့ဒီး (NCA) အဆၢဒိၣ် ၃ ဒီး အဆၢဒိၣ် ၆ အပူၤ တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုး ဟဲမၤတံၥ်တၥ် တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါတြဲၤအံၤ အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ကဒုးဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်ကညီကလုၥ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဆါအၢအံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပဒိၣ်စီၤစိမၠ့ၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်ထံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကီၢ်ဆၣ်အိၣ်ဝဲလွံၢ်ဘ့ၣ် လၢအမ့ၢ် ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီး ကၠဲၣ်ထိၤကီၢ်ဆၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ချၢၣ်ဃဲသဝီအံၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ဒီး ခီဖျိဒူသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ဃ့ထီၣ်အဃိ တၢ်ပၥ်လီၤဝဲ တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါတြဲၤအံၤ ဒီး ဒ်ဆူၣ်ချ့ကရၢ တၢ်နဲၣ်ကျဲအိၣ်အသိး တၢ်ထိၣ်န့ၢ်ဝဲ ပှၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် တၢ်ကိၢ်, တၢ်သံသမိးတၢ်သူ (Mask) ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆါအတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်အဂ့ၢ်အကျိၤ ဒ်သိး တၢ်အါအံၤ အသုတဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်လၢ ပဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဂ့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါတြဲၤလၢ တၢ်ကတဲၥ်ကတီၤဃၥ်ဖဲ လါခိသဝီဃၢၤတဖျၢၣ်စ့ၢ်ကီး ခီဖျိကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် အတၢ်ဆီၣ်သနံးအဃိ တၢ်ဘၣ်ပတုၥ်ဃၥ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ တၢ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆါအံၤလံအဃိ လီၢ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၢ်ဘၣ်ဘှီတၢ်ဒီး ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကပၥ်လီၤတၢ်သမံသမိး တၢ်ဆါတြဲၤအဃိ ဒ်လီၢ်ကဝီၤတၢ်ဃ့ထီၣ်အသိး ဟီၣ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပူၤကွံၥ်တယံၥ်ဒံးဘၣ်
