၂၀၂၁ နံၣ်, လါမးရှး ၉ သီ, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးက့နီၣ်ဂံၢ် (၁) ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ မီၤစိရိၤသုးမုၢ်ဒိၣ် လၢအဆီလီၤအသးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် (ခလရ-၂၀၄, သုးရ့ၣ် ဒီး ခလရ-၂၀၅ သုးရ့ၣ်) တဖၣ် စးထီၣ်ဂီၤခီ ၅ နၣ်ရံၣ်ကတီၢ်, ဒ်န့ၣ်အသိး (ခမရ-၁၁၈ သုးရ့ၣ်) စ့ၢ်ကီး စးထီၣ်ဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ်ကတီၢ်, ဒ်န့ၣ်အသိး မီၤစိရိၤသုးတၢ်ဂဲၤလိလီၢ် (တၢ်ဂဲၤလိ ကဝီၤနီၣ်ဂံၢ် ၉) လၢအအိၣ်ဖဲ အလၤတယၤ) စ့ၢ်ကီး စးထီၣ်ဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ် ၄၅ မံးနံး ကတီၢ်, ဒ်န့ၣ်အသိး မီၤစိရိၤသုး တပ်မ ၄၄ ၀ဲၤလီၢ်စ့ၢ်ကီး ဖဲဂီၤခီ ၇ နၣ်ရ့ၣ် အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ခးဝဲကျိဖးဒိၣ် ဒီး ကျိဖိတဖၣ် အါမးလီၤအဂ့ၢ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲဂီၤခီ ၁၁ နၣ်ရံၣ် ၁၅ မံးနံး အဆၢကတီၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ဖၣ်အးကီၢ်ဆၣ် ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးရ့ၣ် ၁, သုးဒ့ ၁ အပှၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ညီၤကိသဝီသီ တဖၣ် နုၥ်လီၤခးဝဲ မီၤစိရိၤသုးတဖၣ်အဃိ တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲလၢ ခံခီခံကပၤ အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလိၥ်သးအပူၤ မီၤစိရိၤအသုးတဖၣ် သံဝဲ ၃ ဂၤ ဒီး လၢကညီဒီကလုၥ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲး သုးမုၢ်ဒိၣ် တကပၤ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တအိၣ်ဝဲဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ပၥ်တ့ၢ်ကွံၥ်ဝဲ အသုးဒ့ သုးကလၢၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး မီၤစိရိၤအသုး လၢအခးကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး သံဝဲ ၂ ဂၤအဃိ တၢ်ခးလိၥ်သး တနံၤအံၤ မီၤစိရိၤသုးသံဝဲ ခဲလၢၥ် ၅ ဂၤန့ၣ်လီၤ.
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ကညီတၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးက့နီၣ်ဂံၢ် ၁ ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ပဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ လၢအထီဒါသုးမီၤစိရိၤ ဒီး နုၥ်လီၤ (CDM) တဖၣ် သုးက့နီၣ်ဂံၢ် (၁) တူၢ်လိၥ်အဝဲသ့ၣ် ဒီး ကဟုကယၥ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လၢတၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်သး အဆၢကတီၢ် မီၤစိရိၤသုးတဖၣ် မ့ၢ်သူ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ထီဒါကမျၢၢ်တဖၣ် ဒီး သုးက့နီၣ်ဂံၢ် ၁ ခိၣ်နၢ် ဒီး သိၣ်ဒူတဖၣ် လၢတၢ်ဒီသဒၢကမျၢၢ် ဒီး တၢ်ထီဒါသုးမီၤစိရိၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဃုၥ်ကျဲ ဒီး မၤစၢၤကမျၢၢ်တဖၣ်
လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.