တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
ကေအဲန်ယူ−ဆောထိမြို့နယ်အုပ်ချုပ်နယ်မြေ၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်း အာဏာသိမ်းအကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီ တပ်များ ကျူးလွန်ခဲ့သောလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ
ဒီဇင်ဘာလ (၅) ရက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ကေအဲန်ယူ−ဗဟို။ကေအဲန်ယူ-ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး ကော်သူးလေအုပ်ချုပ်နယ်မြေ၊ ခလယ်လွီထူ (ညောင်လေးပင်) ခရိုင်၊ ဆောထိမြို့နယ်၌ ၂၀၂၃ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ(၁)လတာအတွင်း အာဏာသိမ်းအကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီ တပ်မှ ကျေးရွာတွင်းသို့ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်ခြင်း၊ လေယာဉ်ဖြင့်ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ကျေးရွာပြည်သူလူထုများကို အကြောင်းမဲ့ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ငွေတောင်းခံခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတွက် ကျေးရွာနေပြည်သူလူထုများ သေဆုံးရခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခြင်းနှင့် စစ်ဘေးရှောင်ရခြင်းများ ရှိခဲ့သည်။ကေအဲန်ယူ−ဆောထိမြို့နယ်တွင် နိုဝင်ဘာလ(၁)ရက်နေ့မှ (၃၀)ရက်နေ့အထိ အာဏာသိမ်းအကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီတပ်၏ ညောင်လေးပင် အခြေစိုက် တပ်စခန်း၊ ပုဇွန်မြောင်းတာပျက်၊ ရွှေကျင်၊ မုက္ခမူ၊ သံဆိပ် စခန်းတွင်နေသော ခမရ-၂၀နှင့် ခလရ-၇၅၊ မြစ်ကျွန်းနှင့် ဇလုပ်ကြီးတွင်နေသော ခမရ-၅၉၈၊ ကွင်းဆိပ်တွင် နေသော ခမရ-၃၅၁၊ ဒုံဇရစ်တွင်နေသော ခမရ... ...
တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
၂၀၂၃ နံၣ် ကမျၢၢ်ဖိလၢ ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သး
၂၀၂၃ နံၣ် လါအီးကထိဘၢၣ် (၁၄) သီ, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သးခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကီၢ်ရ့ၣ်ဒူသထူၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်တီအူ, ကီၢ်ရ့ၣ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်ဘျံးဒဝဲၢ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်ဒူပျၥ်ယၥ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကမျၢၢ်ဖိလၢ ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ် အနီၣ်ဂံၢ် ခဲလၢၥ်အိၣ်လံဝဲ (၇၁၇၆၂၆) ဂၤလံန့ၣ်လီၤ.ကမျၢၢ်ဖိလၢ ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဒီး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး တၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ. ၂၀၂၃ နံၣ် အတီၢ်ပူၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လီၢ်ခၢၣ်သး ဃုကျဲဒီး ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲ ကမျၢၢ်ဖိလၢ ဃ့ၢအိၣ်ခူသူၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်အီၣ်မိၣ်ပှၢ် ဒ်အမ့ၢ် ဟုသး ဒီး တၢ်အီၣ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ် န့ၢ်ဝဲဟံၣ်ဒူၣ် (၅၄၄၉၄) ဒူၣ် ကမျၢၢ်နီၣ်ဂံၢ် (၂၆၉၆၃၁) ဂၤ ဒီး တၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ၤခဲလၢၥ် လီၤလၢစ့ယိၤ (၉) ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ.ကမျၢၢ်ဖိလၢ တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်... ...
တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကရၢခိၣ် ဒိၣ်စီၤကွဲၤထူဝ့ အတၢ်ကတိၤ
နံၤလၢအဂ့ၤကိးဂၤဒဲးလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခီကရဲး ၁၇ ဘျီတဘျီ ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ပၥ်ပနီၣ်အီၤအသိး တၢ်ကဘၣ်မၤအီၤဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်လါမးရှး အလၢၥ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. သနၥ်က့ ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢမဲၥ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ (၁) တခါန့ၣ် ဖဲ ၂၀၁၉ နံၣ်န့ၣ် (Covid-19) တၢ်ဆူးတၢ်ဆါလီၤဒီး တၢ်ဘၣ်ကူ ဘၣ်ဂၥ်, တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အိၣ်ထီၣ်အဃိန့ၣ် ပဘၣ်သုး တၢ်ဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. (၂) ခါတခါ န့ၣ် ၂၀၂၁ ပယီၤသုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်တၢထီၣ်တၢလီၤ ကဲထီၣ်အသးလၢ ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်အဃိ ပဘၣ်သုးကဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. ပိၥ်ထီၣ်ကဒီးအခံလၢ ပယီၤသုးတဖၣ် ဖဲထီၣ်ဒုးတၢ်အဆၢကတီၢ် သူဝဲတၢ်စုကဝဲၤဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, သူဝဲကဘီယူၤ တ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အဃိသးန့ၣ် ဒ်သိးပကပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်ပသး လၢတၢ်လီၢ်တတီၤဃီအဂီၢ်, ခီဖျိတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဃိ မ့ၢ်ဂ့ၤ, ခီဖျိတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါသူဝဲ ကဘီယူၤတဖၣ်အဃိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပဘၣ်ဃုကျဲန့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်ပၥ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢ... ...
တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
(၂) သီအတီၢ်ပူၤ သုးမီၤစိရိၤအသုး ကဘီယူၤ ဟဲခးလီၤတၢ် (၈) ဘျီဒီးဘၣ်သံဝဲ ကၠိသရၣ်, ကၠိဖိမုၣ်ခွါ (၄) ဂၤ ဒီး ကမျၢၢ်, ကၠိသရၣ်မုၣ်, ကၠိဖိမုၣ်ခွါ ဘၣ်ဒိဝဲခဲလၢၥ် (၇) ဂၤ
၂၀၂၃ နံၣ် လါစဲးပထ့ဘၢၣ် (၁၀) သီ, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သး၂၀၂၃ နံၣ် လါစဲးပထ့ဘၢၣ်ထီၣ် (၇) သီအနံၤ ဂီၤခီ (၁၁း၄၅) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် သုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် သူဝဲကဘီယူၤဒုးသုး ဒီး ဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ် ခးလီၤဃုၥ်ဒီးကျိစဲးလး (၂) ဘျီလၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် လူၤသီကီၢ်ဆၣ် ခ့ပူၤကရူၢ် သ့ၣ်သူခံသဝီ ဒီး ကီၤရူၢ်ဘီထၣ်သဝီအပူၤအဃိ ကမျၢၢ်ဖိဘၣ်ဒိဝဲ (၁) ဂၤ ဒီး ဘၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲ ကမျၢၢ်ဖိအဟံၣ် (၁၀) ဖျၢၣ်, ဘၣ်ဟးဂီၤဃုၥ်စ့ၢ်ကီး တၢ်သိၣ်လိကၠိ (၁) ဖျၢၣ်, ခရံၥ်ဖိတၢ်ဘါယွၤသရိၥ် (၁) ဖျၢၣ်, တၢ်ထုကဖၣ်အဒၢးတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.၂၀၂၃ နံၣ် လါစဲးပထ့ဘၢၣ်ထီၣ် (၇) သီအနံၤ ဂီၤခီ (၀၆း၀၃) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် သုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် သူဝဲကဘီယူၤဒုးသုး ဒီး ဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်, ခးလီၤဃုၥ်ကျိစဲးလး (၁) ဘျီ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် နးကိၤခံကရူၢ် ထံဂီၤထၣ်သဝီပူၤအဃိ ဘၣ်သံဝဲ ကၠိသရၣ် ကၠိဖိမုၣ်ခွါ ခဲလၢၥ် (၄) ဂၤ လၢအမ့ၢ်ဝဲ (၁) စီၤဖါဒါ သးနံၣ် (၅၆) နံၣ် ကၠိသရၣ်, (၂) စီၤအဲၣ်မုၢ်... ...
တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
(၆) လါအကတီၢ်ပူၤ တၢ်ဒုးကစီၣ်
၉-၇-၂၀၂၃ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သးခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ စးထီၣ် ၂၀၂၃ နံၣ် လါယနူၤအါရံၤထီၣ် (၁) သီအနံၤ တုၤလါယူၤအသီ (၃၀) အနံၤ ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA), ကညီဒီကလုၥ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) ဒီး သုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဒုးဖးဒိၣ်, တၢ်ဒုးစဲၥ်ပြဲၥ် ခဲလၢၥ်ကဲထီၣ်ဝဲ (၂၄၉၅) ဘျီ ဒီး သုးမီၤစိရိၤအသုးသံဝဲ (၂၆၃၂) ဂၤအကျါ ပၣ်ဃုၥ်ဒီး သုးရ့ၣ်ခိၣ် (၅) ဂၤ, သုးရ့ၣ်ခိၣ် (၂) (၅) ဂၤ, သုးခိၣ်စိ (၉) ဂၤ, သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် (၄) ဂၤ, သုးခိၣ်ဖိ (၅) ဂၤ ဒီး ဘၣ်ဒိဝဲ (၁၆၈၅) ဂၤအကျါ ပၣ်ဃုၥ်ဒီး သုးရ့ၣ်ခိၣ် (၂) တဂၤန့ၣ်လီၤ. သုးမီၤစိရိၤအသုးသိလ့ၣ် ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲ (၉၉) ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA), ကညီဒီကလုၥ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) တကပၤ ဟ့ၣ်လီၤအသးသမူလၢ ထံကီၢ်ဒီးပှၤကလုၥ်ဂီၢ် ခဲလၢၥ် (၇၆) ဂၤ ဒီး ဘၣ်ဒိဝဲ (၂၅၇) ဂၤန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ တပယူၥ်ဃီဒီး... ...
တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်
၂၀၂၃ နံၣ်, လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ တလါအကတီၢ်ပူၤ တၢ်ဒုးကစီၣ်ပၥ်ဖှိၣ်
၂၀၂၃ နံၣ်, လါမးရှး (၁၁) သီ, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သးခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢ ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ၂၀၂၃ နံၣ် လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ တလါအကတီၢ်ပူၤ ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်, ကညီဒီကလုၥ် ဂၢၤသးကရၢ ဒီး သုးမီၤစိရိၤအသုး, သုးခိးကီၢ်ဆၢအသုးသ့ၣ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ ခဲလၢၥ် (၄၁၈) ဘျီ ဒီး သုးမီၤစိရိၤအသုး သံဝဲ (၃၈၆) ဂၤဒီး ဘၣ်ဒိဝဲ (၂၆၇) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်, ကညီဒီကလုၥ်ဂၢၤသးကရၢ တခီ လုၢ်ထီၣ်အသးသမူလၢ ထံကီၢ်ဒီးပှၤကလုၥ်ဂီၢ် (၂) ဂၤဒီး ဘၣ်ဒိဝဲ (၂၇) ဂၤန့ၣ်လီၤ.ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ဒူပျၥ်ယၥ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ သုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် သူဝဲကဘီယူၤ ဒီး ဟဲခးလီၤတၢ်လၢ ကမျၢၢ်ဖိအဒူသဝီ, ကမျၢၢ်ဖိတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ်အကျဲ ခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲ (၂၁) ဘျီန့ၣ်လီၤ. လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢ ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ သုးမီၤစိရိၤအသုး ဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢ အသုးသ့ၣ်တဖၣ် ခး... ...