Covid-19 ကြောင့် ကေအဲန်ယူ နယ်မြေတစ်ချို့ လူအဝင်အထွန် ကန့်သတ်ထား

မုၢ်နံၤ၂၆.၃.၂၀၂၀

စးထီၣ် ၂၀၁၉ နံၣ် လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်အပူၤ တရူးကီၢ် (ဝ့ၢ်ဝူၢ်ဟၣ်) ပူၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ဆါတကလုၥ် လၢအဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ (Covid-19) အံၤ စးထီၣ်ရၤလီၤအသးလၢ တရူးကီၢ်ပူၤ ဒီး ခီဂၥ်ဝဲ လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ဆါအံၤအဃိ ပှၤဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်တဖၣ် အါဝဲ ဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်တဖၣ် အါဝဲစ့ၢ်ကီးအဃိ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ စ့ၢ်ကီး ထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲ လံၥ်တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် ဖဲလါမးရှး ၁၇ သီ, ၂၀၂၀ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လီၢ်ခၢၣ်သးစ့ၢ်ကီး ထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲ လံၥ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး (Covid-19) တၢ်ဆါအံၤ ဖဲလါမးရှး ၂၆ သီ ၂၀၂၀ နံၣ် အနံၤ ဒီး ဆီၣ်ထွဲဝဲလၢ လီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်တဖၣ် ကမၤဝဲဒ် (WHO-  ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကရၢ) ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဝဲ တၢ်တြီဆှၢ တၢ်ဆါအကျိၤအကျဲ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ခီဖျိတၢ်ဆါအံၤ ဘၣ်ကူၣ်ဘၣ်ဂၥ်အါထီၣ်ဝဲ ဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲအဖီခိၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်ရ့ၣ်တနီၤ မၤဃံးထီၣ် တၢ်ဟးထီၣ်နုၥ်လီၤလၢ ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၄ သီ ၂၀၂၀ နံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ချၢၣ်လွံၣ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်လၢ အသုတပျဲတမှံၤလၢတၢ်ချၢတဖၣ် ဟဲနုၥ်လီၤဟးထီၣ်တဂ့ၤ, တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအရ့ဒိၣ် မ့ၢ်အိၣ်တခီ တၢ်ကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဒီး ဟံးန့ၢ်လံၥ်တၢ်ပျဲန့ၣ်လီၤ. လံၥ်တၢ်ပျဲမ့ၢ်တပၣ်ဘၣ်ဒီး လ့ၤတက့ၤ တၢ်တပျဲနုၥ်လီၤလၢချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လီၢ်ကဝီၤပူၤ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤလဲၤပှၤက့ၤအါအလီၢ် ဒ်အမ့ၢ် ထံလီၤဆူ ဒီး တၢ်လဲၤဟးကသုၣ်ကသီ အလီၢ်တဖၣ် တၢ်ကကးတံၥ်ဃၥ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးလီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ထွဲ တၢ်ဆါအံၤဒီး ဒီသဒၢလီၤအသး ကသ့အဂီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ကဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဆူကမျၢၢ်အအိၣ် တကးဘၣ် တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအပူၤ တၢ်သမံသမိးသ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ.

ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲလါမးရှး ၂၀ သီ ၂၀၂၀ နံၣ် စ့ၢ်ကီး မုၢ်တြီၤကီၢ်ရ့ၣ် ထီဘိကမံးတံၥ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤလံၥ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး (Covid-19) တၢ်ဆါအံၤအဂ့ၢ် ဒီး တြီဝဲတၢ်နုၥ်လီၤဟးထီၣ် လၢမုၢ်တြီၤကီၢ်ရ့ၣ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢလံၥ်ရၤလီၤအပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်ပၣ်ဃုၥ်ဝဲ ၄ ထံၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဘၣ်ဒီး လ့ၤတက့ၤ တၢ်တဘၣ်နုၥ်လီၤဟးထီၣ် လၢကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤဘၣ်, တမှံၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟးထီၣ်ဒီး ဒ်တၢ်ပၥ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အသိး တဘၣ်ဟဲက့ၤနုၥ်လၢၤဘၣ်, တမှံၤလၢတၢ်ချၢတဖၣ် လ့ၤတက့ၤ တၢ်တဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢ ကနုၥ်လီၤကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤဘၣ် ဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲး ကလူၤပိၥ်မၤထွဲ တၢ်ဒီသဒၢ တၢ်ဆါအံၤအကျိၤအကျဲ ဒီး ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဆူပှၤဂၤအအိၣ် ဒ်သိးကသ့ဒီသဒၢလီၤက့ၤသးအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲလါမးရှး ၂၄ သီ ၂၀၂၀ နံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တီအူကီၢ်ရ့ၣ် စ့ၢ်ကီး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ အထံဖိကီၢ်ဖိလၢ ပကလီၢ်ပဒီသးလၢ တၢ်ဆါအံၤဒီး ဒ်အလီၢ်အိၣ်အသိး တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤလၢ ဝ့ၢ်ပူၤ တၢ်ကြၢးတြီတတြီ တၢ်ကခိးကွၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒံး ဒီး အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်တြီဝဲ တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤန့ၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ကမၤထွဲဝဲ ဒ်သိးတၢ်ဆါအံၤ အသုးတဘၣ်ကူဘၣ်ဂၥ်လၢ အပှၤကမျၢၢ်တဖၣ် တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး အပှၤထံဖိကီၢ်ဖိလၢ ကလူၤပိၥ်မၤထွဲဝဲ ဒ်ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ တၢ်နဲၣ်လီၤအိၣ်အသိး ဒ်သိးတၢ်ဆါအံၤ သုတအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ် တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲလါမးရှး ၂၅ သီ ၂၀၂၀ နံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူပျၥ်ယၥ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ် စ့ၢ်ကီး ထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲ လံၥ်ရၤလီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး (Covid-19) တၢ်ဆါအံၤ န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်ဆါအံၤ သုတအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲလၢ ပှၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်တဖၣ် မ်အသုတအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါလၢ ဒူသဝီပူၤတဂ့ၤ, ဒ်အလီၢ်အိၣ်အသိး ကဟံးန့ၢ်တၢ်ကသမံသမိးလၢ ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤတၢ်ဖိ တဖၣ်အအိၣ်, ထံဖိကီၢ်ဖိလၢ အလဲၤဖံးလဲၤမၤလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီး ဟဲက့ၤဟးတဖၣ် ဒ်လီၢ်ကဝီၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အိၣ်အသိး ကလူၤပိၥ်မၤထွဲဝဲ, ဘူၣ်ပွဲ လၢတၢ်ကမၤအီၤတဖၣ် ခီဖျိတၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤအဃိ တၢ်ကပတုၥ်အီၤ တစိၢ်တလီၢ် ဒီး ဒ်ဆူၣ်ချ့ကရၢ အတၢ်ဟ့ၣ်စုနဲၣ်ကျဲအသိး ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ကလူၤပိၥ်မၤထွဲအဂီၢ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ.

ကညီကမျၢၢ်တဖၣ် မ်ကပၥ်သူၣ်ပၥ်သးလၢ တၢ်ဆါအံၤ ဒီး လၢတၢ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါအံၤအဂီၢ် ကလူၤပိၥ်မၤထွဲ (WHO) အတၢ်နဲၣ်ကျဲတဖၣ် ဒ်သိးတၢ်ဆါအံၤ ရၤလီၤသး ကပတုၥ်ကွံၥ်ဝဲ အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.