ဘၣ်ထွဲ ပယီၤသုးဂုၥ်ဟံးန့ၢ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီး ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ပၥ်ဖျါထီဒါဝဲအဖီခိၣ် ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ထံၣ် အတၢ်ပၥ်သးဒီး အတၢ်ဆၢထၢၣ်
သူလ့ၤတၢ်ကစီၣ် (၂၀၂၁ နံၣ်, လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၂ သီ)
Thoolei News
    တနံၤညါအံၤ မ့ၢ်ဝဲကညီဒီကလုၥ်မုၢ်နံၤ ပှဲၤထီၣ် (၇၃) နံၣ်အဃိ နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် အဲၣ်ဒိးတဲလီၤတၢ်ဆူ ပကညီဒီကလုၥ် ထံဖိကီၢ်ဖိ အိၣ်တမံၤမံၤဧါ?
ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ-
တနံၤညါအံၤ မ့ၢ်ဝဲ ပကညီဒီကလုၥ်မုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. ယဆၢဂ့ၤဆၢဝါဘၣ် ကညီကလုၥ်ကိးဂၤ မ်ကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့, ပူၤဒုၣ်ပူၤဒါ, အီၣ်ကူအီပှဲၤ ဒီး မၤန့ၢ်အီၣ်ကဲ န့ၣ်တက့ၢ်. တနံၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲ ပကညီဒီကလုၥ်အမုၢ်နံၤအသိး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်ဖးဒိၣ်တခါလၢ ပကဒုးဖျိးကွံၥ် သုးမီၤစိရိၤ မ့ၢ်ဂ့ၤ, မီၤစိရိ မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢပပှၤတ၀ၢအပူၤ ဒီး ကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤအဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်ခွဲးဂ့ၤယၥ်ဘၣ် အဆၢကတီၢ်တခါ န့ၣ်လီၤ. အဃိ ပကပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ကဒုးဖျိးကွံၥ် မီၤစိရိၤ မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုးမီၤစိရိၤ မ့ၢ်ဂ့ၤ န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ လၢပထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ပကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃုၥ်ဒီးကညီသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဂဲၤပျူၢ်ဂဲၤဆှး, အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒီး ပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်, ကိးသတြီထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကဒုးဖျိးက့ၤ သုးမီၤစိရိၤ အဂ့ၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပၥ်ကဖၢလၢပသး လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ဒီးပသးခုဒီး ပဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး နၣ့်လီၤ. ဒ်နၣ့်အသိး ပကညီကလုၥ်ခိၣ်နၢ် ဒီး သူၣ်က့သးပှၢ် ဒီး ပဝဲဒၣ်မုၣ်ခွါခဲလၢၥ် ပှၤလၢတပၥ်ဃုၥ်ဒံးဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤလၢတနုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်ဒံးဘၣ်တဖၣ် မ်ကနုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်ဝဲ, ပကပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်ပသး လၢတၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ လၢတၢ်ဒုးဖျိးကွံၥ် မီၤစိရိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, သုးမီၤစိရိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတခါအံၤ အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ပတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါ ဒီး ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်သု န့ၣ်လီၤ.
    အခဲအံၤ ပတၢ်ဂဲၤလိၥ်နၣ့် ဟဲတုၤဝဲဒၣ်လၢ ကျဲဖးဒ့အဆၢကတီၢ်လံနၣ့် ပတဲသ့လီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ်တကပၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်တခါလၢ ပဂီၢ်လီၤန့ၣ် ပတဲသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိနၣ့် ပကဟံးသကိးတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်တခါအံၤ ဒီး ပကဂဲၤလိၥ်သကိး ကျၢၤမုဆှု ဒီး ပကဆီၣ်ဖျိးသကိး တဂၤလၢပလီၢ် ပသနၢၣ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်သိး သုးမီၤစိရိၤ ဒီး မီၤစိရိၤအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒီး အသနူသ့ၣ်တဖၣ် (လၢအိၣ်ဖျါဖျိဖျိဖျါဖျါတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အိၣ်ဖျါကဒုကယီၢ် သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ) ပကဒုးဖျိးကွံၥ်အီၤလီၤန့ၣ် ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ န့ၣ်လီၤ.
Thoolei News
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ လၢကီၢ်ပယီၤပူၤ ပယီၤသုး ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤအဖီခိၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ပၥ်သူၣ်ပၥ်သး အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီး ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ် အတၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဘၣ်သး တၢ်ကိးသတြီအဖီခိၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ပၥ်သး အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီး ခါဆူညါ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်?
ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ
ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ် မ့ၣ်အီၣ်လဲၣ် န့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ဝဲ ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီး ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ သုးဒိၣ်စိကဒါက့ၤ အသီတဘျီလံန့ၣ် ပထံၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်နၣ့်လီၤ. ပခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢန့ၣ် ပတတူၢ်လိၥ် တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ဒီး ပတတူၢ်လိၥ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဟံးနၢ့်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒ်သုးမီၤစိရိၤအသိး လ့ၤတက့ၢ်ဘၣ် နၣ့်လီၤ. ခံခါတခါန့ၣ် ဒ်ပတတူၢ်လိၥ်ဘၣ်အသိး တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အဂ့ၢ်အခၢးတခါခါ လၢအဟူးဂဲၤဝဲ ဒ်သိး ကဒုးကဲထီၣ်ဝဲ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဖိးသဲစး (Legitimacy) အဂီၢ်နၣ့် လ့ၤတက့ၤ ပတမၤဘၣ် အဂ့ၢ်နၣ့် ပအဲၣ်ဒိးတဲဖျါဝဲစ့ၢ်ကီးနၣ့်လီၤ. သၢခါတခါနၣ့် သုးမီၤစိရိၤ အက့ၢ်အဂီၢ် ဟဲက့ၤတုၤကဒါက့ၤ အသီတဘျီလံအဃိနၣ့် ပဝဲဒၣ်ခဲလၢၥ် ပကြၢးအိၣ်ဒီး တၢ်ထိၣ်ဃူလိၥ်သး ဒီး ပကဂဲၤလိၥ်သကိးလၢ တဂၤလၢပလီၢ်ပကျဲ ပသနၢၣ်ဒၣ်ဝဲ ဒီး ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးလိၥ်သး ဒီး ပကအိၣ်လၢတၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီအပူၤ, တၢ်ပညိၣ်တခါဃီအပူၤနၣ့် ယအဲၣ်ဒိးစံးဝဲဒၣ်နၣ့်လီၤ. အဃိနၣ့် ပကညီဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢၥ်, ပကညီထံဖိကီၢ်ဖိ လၢဟူးဂဲၤတဖၣ်ခဲလၢၥ် ဒီး ပကညီသးစၢ်တဖၣ် ခဲလၢၥ် လၢအဟူးဂဲၤလၢ တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်သး လၢတၢ်တသးလီ မီၤစိရိၤဘၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအပူၤန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤသကိးအီၤဃူဃူ တဂၤလၢပသနၢၣ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်သိး သုးမီၤစိရိၤတဖုအံၤ သုတအိၣ်လၢ ပစိၤအံၤလၢၤတဂ့ၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်ခွဲးဂ့ၤယၥ်ဘၣ် တခါအဃိန့ၣ် ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢပကဖီၣ်လိၥ်စု မၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ.
Thoolei News
ပယီၤသုး အတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤအဖီခိၣ် ပပှၤကလုၥ် လၢအိၣ်ဆိးလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်ဘၣ်သး တၢ်ကိးသတြီအိၣ်စ့ၣ်ကီးဝဲအဖီခိၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ထံၣ် တၢ်ပၥ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်?
ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ
ပပှၤကညီ ပပှၤကလုၥ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ခိၣ်နၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအဟူးဂဲၤတ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ တခီထံတခီကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဟူးဂဲၤလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤ တၢ်ဘၣ်ထွဲလိၥ်သးတဖၣ် အဖီခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤနၣ့် ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ် ဒ်အံၤလီၤ. တနံၤညါအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲလၢ ကီၢ် (US) မ့ၢ်ဂ့ၤ, ထံကီၢ်လၢအဂုၤအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ် အတၢ်ဆီၣ်သနံးလၢ ကီၢ်ပယီၤအဖီခိၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢသုးမီၤစိရိၤ တဒူၣ်အံၤအဖီခိၣ်နၣ့် ပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီး ပသးခုဒိးမးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနၥ်က့နၣ့် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်, အတၢ်ဟ့ၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်ဆီၣ်သနံးန့ၣ် ဖျါဝဲဒၣ်ထဲဧိၤလၢ အီၣ်ဆါစူၣ်ကၠံပဒိၣ် ဒီး မ့ၣ်အီၣ်လဲၣ် သုးအဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဘၣ်ဂံၥ်ဂုၥ်သ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. အဃိယအဲၣ်ဒိးရှဲပၠး ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢၥ် လၢတၢ်ဂ့ၢ် အဂ့ၢ်အခၢးန့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢ ပမဲၥ် လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်တဲအါတဲဂီၢ် တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် အိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ဃုထၢအစၢ အဖီခိၣ်ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအလီၢ်ခံ အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်နီၢ်နီၢ်တခီန့ၣ် ကမျၢၢ်ခဲလၢၥ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ မီၤစိရိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, သုးမီၤစိရိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ (အက့ၢ်အဂီၤအကလုၥ်ကလုၥ်) စးထီၣ်လၢ ၁၉၆၂ တုၤလီၤလၢအခဲအံၤန့ၣ် ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဝဲဒၣ် ဒီး တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ လၢကျဲအါမံၤအါမၠိအဖီခိၣ်န့ၣ် စၢၤသွဲၣ်သီခဲၤအံၤတဒူၣ်  Generation Z န့ၣ် တအဲၣ်ဒိးပၥ်တ့ၢ်ဝဲ သနူလၢအအၢအသီ လီၤဆီဒၣ်တၢ် မီၤစိရိၤအသနူအၢသနူသီအံၤ ဆူစိၤလၢကဟဲလၢၤဘၣ်. အဃိသးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဃုၥ်ကျဲးစၢး ပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီး ထီၣ်လၢကျဲမုၢ်ခိၣ် ခီဖျိတလိၣ်ဘၣ်လၢၤ သုးမီၤစိရိၤသနူအံၤ လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် ပှၤပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်တဖၣ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးခဲအံၤ ပှၤကီၢ်ပယီၤဖိ လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လၢတလိၣ်ဘၣ်လၢၤသနူအံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
    အဃိန့ၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ် ခိၣ်နၢ် လၢအအိၣ်လၢ တခီထံတခီကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, မီၢ်သီတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မ်သုကစိၥ်န့ၢ်ပှၤတၢ်ကစီၣ်တခါ လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ဂံၥ်ဂုၥ်ခဲအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကမျၢၢ်ဒီတဖု ဒီး ပယီၤသုး အတၢ်ဘၣ်ဂံၥ်ဂုၥ် န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ထဲဧိၤလၢ အီၣ်ဆါစူၣ်ကၠံၣ် ပဒိၣ် ဒီး ပယီၤသုးအတၢ်ဘၣ်ဂံၥ်ဂုၥ်ဘၣ်. တၢ်ဘၣ်ဂံၥ်ဂုၥ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟဲဘၣ်ထွဲဒီး ကမျၢၢ်ဒီတဖု တအဲၣ်ဒိးဝဲ မီၤစိရိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, သုးမီၤစိရိၤဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် မ်ပကနၢ်ပၢၢ်သကိး ဒီး ပကတဲနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီး မီၢ်သီမီၢ်လါ တဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ် ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် သုန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်အဂ့ၢ်အခၢးလၢ အဟဲကဲထီၣ်သးတဖၣ် ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါအီၤသၢပျၢၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဃုအစၢ န့ၣ်လီၤ. မ်အသုတမ့ၢ်ထဲ အီၣ်ဆါစူၣ်ကၠံ ပဒိၣ် အဘၢၣ်စၢၤ ဒီး ပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤဘၣ်. အလီၢ်အိၣ်လၢ ကလုၥ်ဒူၣ်တဖၣ် ကထံၣ်လိၥ်သး ဃဲၣ်လီၤဘှါလီၤသကိးတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤ ဒီး ပကသူၣ်ထီၣ်သကိး ကီၢ်စၢဖှိၣ် အစဲးနီၢ် ဒီး ပကကွဲးလီၤက့ၤ ထံကီၢ်တၢ်ဘျၢသဲစးခိၣ်သ့ၣ် လၢအကြၢးအဘၣ် ဒ်ပလိၣ်ဘၣ်အသိး လၢဖဲၣ်ဒရၢၣ်အက့ၢ်အဂီၤ ကကဲထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ပအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ထံဖိကီၢ်ဖိခဲလၢၥ်, ပပှၤကလုၥ်လၢ တခီထံတခီကီၢ်တဖၣ် ခဲလၢၥ်, မီၢ်သီမီၢ်လါ ခဲလၢၥ် လၢတၢ်ထဲသိးတုၤသိး တအိၣ်ဘၣ်အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဃိ တၢ်အစၢတခီန့ၣ် ပကဘၣ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ် လၢအသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်သနူ အဖီခိၣ် န့ၣ်လီၤ.
Thoolei News
အလီၢ်ခံကတၢၢ် နအဲၣ်ဒိးတဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ?
ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ
ယဆၢဂ့ၤဆၢဝါဘၣ် ပကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢၥ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢအအိၣ်လၢခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤတဖၣ်, လၢပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ်သး လၢတၢ်မုၥ်တၢ်ခုၣ်အပူၤ လၢပတလီကီလၢၤ သုးမီၤစိရိၤသ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်ဒ်အံၤလီၤ. မ်သုကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီး ပလီၢ်ပဒီသုသး, ပဝဲ KNU ပၥ်ပကဖၢလၢသးလၢသုဖီခိၣ် ဖးဒိၣ်ဒီး KNU စ့ၢ်ကီး ပကတူၢ်လိၥ် ဒီး ဆီၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီး သုတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤစ့ၢ်ကီး ဒီး သုတၢ်ပညိၣ်ဒီး သုတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်နၣ့် မ့ၢ်ဒၣ်တခါဃီဒ် KNU အတၢ်လဲၤကျဲအသိးအဃိနၣ့် ပကမၤသကိးအီၤဃူဃူ ဒီး သုကအိၣ်ဒီး တၢ်စီၣ်မဲၥ်စီၣ်နါ ဒီး ကပူၤဖျဲးဒီး Covid-19 အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ တၢ်မၤတံၥ်တၥ်စ့ၢ်ကီး ဒီး ပဆၢဂ့ၤဆၢဝါဘၣ် ပှၤခဲလၢၥ် လၢဟူးဂဲၤလၢကီၢ်ပယီၤတဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ဒီး ပှၤဒီတကလုၥ်ညါ ဃုၥ်ဒီး ကလုၥ်ဒူၣ်လၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ခဲလၢၥ်လၢ သုပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဂဲၤလိၥ်တခါအံၤအပူၤနၣ့် ပစံးဘျုးဘၣ်သုဒိးမးနၣ့်လီၤ.